Wat heb je nodig om je te (blijven) ontwikkelen als intern adviseur? Hoe blijf je bij? En wat is adviseren eigenlijk? In allerlei vakgebieden kun je jezelf ontwikkelen maar als adviseur heb je je tenminste op twee gebieden te ontwikkelen: jouw eigen vakgebied en jouw adviseurschap. Over dat tweede deel gaat deze blog. Leestijd: 3.20 minuten
In de vorige blog beschreef ik de spanningsvelden van de interne adviseur. Bij deze spanningsvelden horen ontwikkelgebieden: Hoe kan je jouw kennis van de organisatie en je onafhankelijke blik ontwikkelen? Hoe kan je jezelf ontwikkelen op het gebied van strategie en visie? Of op relationeel vlak groeien door b.v. gedoe op tafel te durven brengen dat al een tijdje sluimerend speelt tussen belanghebbenden.
Ontwikkelingsgebieden: Ik – Wij – Organisatie
Natuurlijk is het belangrijk om je expertise gebied te onderhouden en verder te ontwikkelen. De HR-specialist verdiept zich in de laatste ontwikkelingen op HR-gebied en wat er speelt op de arbeidsmarkt, de jurist in de juridische zaken en de ICT-specialist in de markt van aanbieders en de technologische ontwikkelingen in zijn vakgebied. Naast de expertise zijn er 3 interessante ontwikkelgebieden voor adviseurs: Ik – Wij – Organisatie.
Onder Ik verstaan we je persoonlijke kracht, met je valkuilen, projecties en hoe je dit alles inzet. Wat is je kleur als adviseur? Een felle duidelijke kleur of een zachte bescheiden kleur? Hoe staat het met jouw reflectief vermogen en zelfinzicht? Hoe kijk je naar jezelf en hoe neem je dit mee in je adviseurschap?
Bij Wij gaat over het relationele, samenwerkings-, profilerings- en reputatie deel van jou als adviseur. Hoe ga je relaties aan? Hoe beïnvloed je de ander? Hoe werk je in groepen? Hoe zet je jezelf neer in relatie tot je opdrachtgevers en de andere spelers in het krachtenveld? Hoe bouw jij aan je reputatie en het beeld dat men van jou heeft?
De Organisatie gaat vooral over kennis die je van jouw organisatie, het primair proces (de business) en de markt/klant hebt. Om managers en directie te kunnen helpen, moet je snappen waar zij van wakker liggen. Ook moet je op de hoogte zijn van wat er in de markt gebeurt en hoe dit invloed heeft op het product of dienst die wordt geleverd. Daarnaast heb je kennis nodig over organisatiekundige en veranderkundige modellen die er zijn en hoe je hiermee kunt werken. Als adviseur ben je immers altijd betrokken bij veranderingen.
Op de raakvlakken van het model liggen interessante gebieden:
- Welke invloed heeft jouw persoonlijkheid en geschiedenis op het aangaan van relaties? (Ik –Wij)
- Welke invloed heeft jouw persoonlijkheid op jouw blik op de organisatie en veranderingen? Wat is jouw persoonlijke stijl als veranderaar? (Ik – Organisatie)
- Hoe werkt de organisatiecultuur op je in en wat is het effect op de samenwerkingen die jij aangaat?(Organisatie – Wij).
Als je dit doorleest weet je vast op hoofdlijnen waar je sterke kanten en ontwikkelgebieden liggen als adviseur. Misschien is het wel nuttig om m.b.v. dit model je collega’s of opdrachtgevers om feedback te vragen waar jouw ontwikkelgebieden liggen.
Hieronder enkele tips die je kunnen helpen om je te ontwikkelen als adviseur:
Ontwikkeltips
Tip 1: Vraag feedback! Vraag opdrachtgevers of mede adviseurs na elke klus om feedback op je functioneren. En na elke meeting die je leidt, gewoon even kort vragen ‘Wat vond je mij goed doen en wat kan ik een volgende keer verbeteren?’.
Tip 2: Doe nieuwe en uitdagende klussen en reflecteer hierop, liefst samen met vakgenoten. Uit diverse onderzoeken blijkt dat 70% van het leren in het werk plaatsvindt, 20% door feedback en voorbeeldgedrag van anderen en 10% door trainingen (70-20-10 als raamwerk voor ervaren kenniswerkers)
Tip 3: Lees! Iedereen die zichzelf professional noemt, dient een aantal boeken per jaar over zijn vak te lezen. Zie de categorie boeken op deze blog of vraag bij mij een aanvullende boekenlijst op
Tip 4: zoek een groep gelijken, doe aan intervisie of collegiale consultatie, zoek een (interne) coach/mentor
Tip 5: fris jezelf op door regelmatig trainingen te volgen
Wat is adviseren eigenlijk?
Naast het ontwikkelen van jezelf als adviseur is het interessant om te kijken naar het adviesvak en wat dit, voor jou, inhoudt.
In de literatuur over adviseren komt een aantal thema’s steeds terug:
- expertise: je adviseert vanuit jouw vakgebied
- contracteren: afstemmen en evt. vastleggen van wederzijdse verwachtingen
- de relatie opdrachtgever – adviseurs: deze relatie en de keuze wie deze rollen invult zijn essentieel voor het succes van een opdracht
- competenties en vaardigheden: als adviseur heb je jezelf en wat je kunt in te zetten om te bereiken wat je wilt bereiken
- methoden en modellen: welke gebruik je om de werkelijkheid te bestieren en zaken inzichtelijk te maken (naar Caluwe en Reitsma).
Wat doet een adviseur, wat brengt hij te weeg?
Ik ken verschillende definities over adviseren, hieronder enkele mooie:
- Adviseren is iemand (een) raad geven (naar Caluwe en Reitsma).
- Adviseren is een proces waarbij een individu of organisatie een cliënt begeleidt om een vooraf bepaalde uitkomst te bereiken (Biech, 1999)
- Adviseren is het faciliteren van veranderingen of het vervullen van de rol van ‘change agent’ (Beckhard, 1997)
- Onafhankelijk, belangeloos, samen met de mensen in de organisatie, mooier maken van die organisatie (Twynstra).
In de basis zet een consultant zijn expertise, persoon, vaardigheden en kennis in om een door zijn opdrachtgever, in samenspraak, gesteld doel te bereiken zonder dat de adviseur een formele hiërarchische positie heeft om deze verandering in te zetten. Hierbij heeft hij anderen in de organisatie nodig.
Dus:
- een samen bepaald doel bereiken
- zonder hiërarchische macht
- samen met anderen.
Of heel eenvoudig gezegd: ‘beïnvloeden zonder macht’
Literatuur
Agent of Change, Beckhard (1997)
The Business of Consulting, Biech (1999)
Leren adviseren, Caluwe en Reitsma (2013)
Consulting on the inside, Scott en Barnes (2011)